Ang Matanda at ang Dagat Buod
Akda ni Ginoong Ernest Hemingway
Ang buod na ito ay isinalin ni Phoenix Eve C. Apacio mula sa Wikipedia
"Ang Matanda at ang Dagat" ay kwento ng isang labanan sa pagitan ng matandang mangingisda na si Santiago, at isang malaking Marlin.
Si Santiago ay pumalaot ng 84 na araw ng walang nahahalinang isda sa laot, ito ay itinuturing na "Salao", ang pinakamasamang kaanyoan ng kamalasan. Napakamalas niya na ang kanyang batang aprendis na si Manolin ay pinagbawalan ng mga magulang nito na pumalaot kasama siya, sa halip, sinabihan si Manolin na sumama nalang sa mga magagaling na mangingisda. Binibisita ng batang lalaki si Santiago sa kanyang kubo bawat gabi, hila ang bingwit, pinaghahandaan niya si Santiago ng pagkain, nakikipagusap siya tungkol sa American baseball at ang kanyang paboritong manlalaro na si Joe DiMaggio. Sumunod na araw, sinabihan ni Santiago si Manolin na siya ay maglalayag ng malayo patungong Gulf Stream, Hilaga ng Cuba sa Straits ng Florida para mangisda, kumpyansa siya na ang kanyang kamalasan ay malapit nang matapos.
Sa ika-85 na araw ng kanyang napakamalas na pangingisda, lumayag si Santiago gamit ang kanyang bangka patungo sa Gulf Stream, inilagay ang kanyang mga linya at, sa tanghali, ay may nakuha ang kanyang pain na isang malaking isda at nasisiguro niyang ito ay isang marlin. Hindi magawang maihila ang malaking marlin, si Santiago ay sa halip hinila ng marlin. Dalawang araw at gabi ang lumipas habang hawak ang linya. Kahit nasugatan sa pakikibaka at sakit, ipinahayag ni Santiago ang mahabaging pagpapahalaga ni Santiago sa kaniyang mga kaaway, madalas niya itong tinutukoy bilang isang kapatid. Napagtanto din niya na walang sinuman ang karapat-dapat na kumain sa marlin, dahil sa matatag na karangalan nito.
Sa ikatlong araw, nagsimula nang mag-ikot ang isda sa bangka. Kahit pagod at halos nahihibang na si Santiago, ginamit parin niya ang lahat ng kanyang natitirang lakas para hilahin ang isda papunta sa gilid nito para saksakin gamit ang salapang. Itinali ni Santiago ang marlin sa gilid ng kanyang bangka para lumayag pauwi habang iniisip ang mataas na presyo na hatid ng isda sa kanya sa palengke at kung gaano karaming mga tao ang kanyang mapapakain.
Sa kanyang paglalayag pauwi, naakit ang mga pating sa dugo ng marlin. Pinatay ni Santiago ang isang malaking mako shark gamit ang kanyang salapang, ngunit naiwala niya ang kanyang salapang. Gumawa siya ng bagong salapang sa pamamagitan ng pagtali ng kanyang kutsilyo sa dulo ng sagwan para salagin ang susunod na grupo ng pating; limang pating ang napatay at maraming iba ang napalayas. Ngunit patuloy pading dumadating ang mga pating, at pagtakipsilim, halos naubos na ng mga pating ang buong katawan ng marlin, naiwan ang kalansay ng isda na halos binubuo ng backbone, buntot at ulo nito. Sa wakas nakaabot siya sa baybayin bago ang liwayway sa susunod na araw, pinagsikapan ni Santiago na makabalik sa kanyang kubo, habang pasan ang mabigat na poste ng layag sa kanyang balikat. Pagdating sa kanyang kubo, natumba siya sa kanyang kama at nakatulog ng mahimbing.
Sumunod na araw, isang grupo ng mangingisda ang nagtipon sa paligid ng bangka kung saan nakatali ang kalansay ng isang malaking isda. Sinukat ito ng isa sa mga mangingisda at nadiskubre nilang ito pala ay may taas na 18 talampakan mula ilong hanggang buntot. Ang mga turista sa kalapit na cafe ay inakalang ito ay isang pating. Nag-alala si Manolin sa matanda, habang naiiyak na makitang siya pala ay ligtas na natutulog. Dinalhan siya ng batang lalaki ng dyaryo at kape. Nang magising ang matanda, nag usap at pinangako nila sa isa't isa na kasama silang mangingisda muli. Sa muling pagtulog niya, napanaginipan ni Santiago ang kanyang kabataan—mga leon sa isang beach sa Africa.
